Ο ΘΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Το έγκλημα στα Γλυκά Νερά επιβάλλει με σύντομο λόγο να αναφερθούμε στο θύτη και στα θύματα. Στο παρόν κείμενο δεν θα ασχοληθούμε με τον τρόπο που εκτυλίχθηκε η «ανακάλυψη του εγκληματία» - κατά την άποψή μου βραδύτατο. Το παρόν κείμενο με απόλυτο σεβασμό στην αδικοχαμένη Καρολάιν Κράουτς (Caroline Crouch) εστιάζει στο ότι η ανθρώπινη φύση δεν είναι ούτε εγγενώς κακή (Χομπς-Hobbes) ούτε εγγενώς καλή (Ρουσώ-Rousseau), αλλά είναι πρωτίστως κοινωνική, υποκείμενη στις συνθήκες που επικρατούν σε μία κοινωνία, δηλαδή στις συνθήκες που επιβάλλει η άρχουσα ιδεολογία, άλλοτε της πατριαρχίας και άλλοτε της θρησκοληψίας-ή και των δύο αυτών καταστάσεων και άλλοτε στις συνθήκες του φερόμενου μεν ως πολιτισμένου κόσμου, που ωστόσο σ’ αυτόν τον «πολιτισμό» η γυναίκα σε πολλές περιστάσεις αντιμετωπίζεται ως «δεύτερης κατηγορίας άνθρωπος».Και τούτο διότι, στην προκείμενη περίπτωση η αδικοχαμένη Καρολάιν Κράουτς ήταν res στα χέρια του ισχυρού, που αποφάσισε με κυρίαρχο τρόπο με dominium και imperium. 

ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στη λαϊκή συνείδηση και στο περί δικαίου αίσθημα πολλές φορές ένα έγκλημα, σύμφωνα και με τις κρατούσες κοινωνικές συνθήκες, ορίζεται ως «αποτρόπαιο». Αυτός ο όρος αποδίδεται και στο έγκλημα της δολοφονίας της Καρολάιν Κράουτς, με δολοφόνο (όπως ο ίδιος έχει ομολογήσει) τον σύζυγό της και πατέρα του παιδιού τους, Χαράλαμπο (Μπάμπη) Αναγνωστόπουλο.

Το Ποινικό Δίκαιο πραγματεύεται πάντοτε τα εγκλήματα και τις ποινές, ήτοι αφορά στην κατάστρωση των στοιχείων του εγκλήματος και τη σύμφωνα με το Νόμο ποινική μεταχείριση του εγκληματία. Σε κάθε περίπτωση δε: «το Ποινικόν Δίκαιον είναι ως εκ της φύσεως αυτού το τμήμα εκείνον του Δικαίου, το οποίο ευρίσκεται εις την στενοτέραν επαφήν με τη λαϊκήν ψυχήν και την λαϊκήν συνείδησιν» (βλ. Ν. Χωραφάς). 

Πέραν των κανόνων του Ποινικού Δικαίου, η έννομη τάξη έχει όλες τις πρόνοιες και για τις κοινωνικές παραμέτρους και αφορούν ένα έγκλημα. Ειδικότερα στην περίπτωση του εγκλήματος της δολοφονίας της Καρολάιν Κράουτς, πρέπει να επισημειωθεί ότι δεν είναι μόνο αυτή το θύμα. Θύμα είναι και η μόλις 11 μηνών Λυδία, θύμα είναι και η οικογένεια της Καρολάιν, θύμα είναι και η οικογένεια του καθ’ ομολογία δολοφόνου. Μην παραβλέπουμε δε ότι θύμα είναι και το αδικοχαμένο κατοικίδιο, που μόνο άδολα συναισθήματα είχε απέναντι στο δολοφόνο του. Αυτές οι παράμετροι δίνουν ιδιαίτερο ηθικό φορτίο στην κοινωνία, την οποία συντάραξε όχι μόνο το γεγονός καθεαυτό της δολοφονίας και των συνεπειών της, αλλά και ο τρόπος που επιχειρήθηκε η συγκάλυψή της. 

«ΑΠΟΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ»

Στην προκείμενη περίπτωση μπορούμε να προσεγγίσουμε τη συμπεριφορά του καθ’ ομολογία δολοφόνου με βάση την ψυχολογία, με δεδομένο ότι ενήργησε με απόλυτη ψυχραιμία. Η ψυχολογία αναφέρεται στην «αποπροσωποποίηση και αποπραγματοποίηση» του ατόμου. Η «αποπροσωποποίηση» αφορά στο άτομο που αισθάνεται αποσυνδεδεμένο από τις σκέψεις και τα συναισθήματα του, ενώ η «αποπραγματοποίηση» αφορά στο άτομο που αισθάνεται αποκομμένο από το περιβάλλον του.

Με βάση τις εμπειρίες από το έγκλημα στα Γλυκά Νερά, θα πρέπει να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι οι κοινωνίες πρέπει να οργανωθούν όχι απλώς στη βάση της έννομης ισότητας των δύο φύλων, αλλά εν τοις πράγμασι να κατακτήσουν την ισότητα των δύο φύλων. Αυτή η εν τοις πράγμασι ισότητα θα οδηγήσει στον ενανθρωπισμό του ανθρώπου.

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).

ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

Στα ύψη η θερμοκρασία - Με τους 38 βαθμούς Κελσίου "φλέρταρε" ο υδράργυρος στη Μεσαρά

Τι αλλάζει από την 1η Ιουλίου με τον ΦΠΑ του ηλεκτρονικού εμπορίου